.

Khi chúng ta men theo tường thành và các cung, đi về xuống phía Tây Nam, sẽ bắt gặp ở góc giữa có một nhà thờ kiểu Hồi giáo mà Càn Long Hoàng đế cho xây dựng cho các tín đồ Hồi giáo, bọn họ là thành quả chinh phục của vị Hoàng đế này đối với vùng Đông Đột Quyết Tư Thản. Khi chúng ta đi vào một dãy phố gần khu vực nhà thờ Hồi giáo kia, là bắt gặp bức tường của một Đại hoa viên trong cung. Tại đây chúng ta sẽ thấy những mái đình của các căn nhà Thủy tạ hoặc Đình hóng gió, cùng với một đỉnh núi giả được tỉ mỉ gieo trồng.

Ở trong hoa viên đối diện nhà thờ Hồi giáo, là một cái Đình lầu cực kỳ lớn, là nơi mà Càn Long Hoàng đế dành cho người vợ thứ 3 của ông, một vị công chúa người Đông Đột Quyết Tư Thản, và bà thường đến đây hàng tuần để cầu nguyện. Cuộc hôn nhân này thuộc về một cái thủ đoạn của Mãn Châu cung đình, hòng đem bộ nhân vừa được chinh phục hoàn toàn nằm trong vòng kiểm soát của Hoàng đế.

.

Hương nương nương miếu, cách khoảng 4 đến 5 dặm về hướng Bắc của Khách Thập Cát Nhĩ Hồi thành. Miếu hình tứ phương, trên đỉnh lợp ngói màu lục, hình tròn mà rỗng, không có tượng ảnh gì, chỉ có mộ... Hương nương nương, người Khách Thập Cát Nhĩ thời Càn Long, giáng sinh bất phàm, cơ thể có mùi hương, tính trung hậu thần thật, quyến luyến đất mẹ, khi chết táng ở quê nhà.

.

Hiếu Thánh Hiến Hoàng hậu, mẹ của Thuần Hoàng đế....Khi là Thái hậu, Hoàng đế lấy lễ đãi, đứng đầu Lục cung nổi tiếng nhân từ hòa huệ. Khi bình định Hồi bộ, có nữ tịch đưa vào trong cung, nhan sắc xinh đẹp, rất được chuyên sủng, hiệu là "Hồi phi".

Mà nữ tịch này vẫn thống hận vì nước vong, âm hoài nghịch chí, nhân thị tẩm mà kinh động thánh giá. Khi chất vấn, đối rằng phải đem Hoàng đế giết đi để báo thù cha mẹ. Hoàng thượng cuối cùng tâm đắc ý bi thống của nàng, cho thêm ân dưỡng. Thái hậu biết chuyện, triệu Hồi nữ vào, Thượng đều ở bên cạnh. Đến kỳ Giao tế phải Trai giới, Hoàng thượng nửa đêm xuất cung, Thái hậu ngồi kiệu vào ngay trong cung, sau cho đóng cửa lại. Hoạn quan chạy đến báo, Hoàng thượng giục về cung ngay, nhưng do cửa đóng mà không vào được. Ngài cảm xúc dâng trào thống khổ, cận thần đều khóc, truyền đến ra ngoài. Thái hậu ở giữa cửa ngồi, triệu Hồi nữ ra, thắt cổ cho đến chết. Khi đã không còn thở, bà dửng dưng rời khỏi, lúc ấy mới cho mở cửa. Hoàng thượng khi vào được mà òa khóc, chốc lát tỉnh ngộ, khấu đầu trước Thái hậu. Thái hậu cũng đỡ Hoàng thượng dậy, lau nước mắt. Tả hữu đều cảm động khóc.

Người trong nước truyền nhau nghe mà thở dài, cho rằng Thiên tử có Thánh mẫu vậy. Vừa tĩnh lặng, vừa cương quyết mà dạy bảo Hoàng đế. Có thơ rằng:"Quân tử vạn niên, cảnh mệnh hữu phó", chính là nói về chuyện này.

.

Khi xưa, Hồi bộ có một Vương phi, nhìn rất đẹp, cơ thể có mùi hương kỳ lạ, không cần xông hương. Người hồi đều gọi nàng là Hương phi....Hồi Cương đã bình, Triệu Huệ bắt được Hương phi. Trước lấy mật sơ tấu lên Hoàng đế, Đế rất vui. Mệnh các quan hộ tống ven đường phải chăm lo sinh hoạt hằng ngày. Khi đến kinh, đưa vào phía Tây Nam trong cung.

Hương phi ở trong cung, thản nhiên như không, tựa như chẳng hề biết chuyện vong quốc. Khi Hoàng đế đến, nàng cử chỉ lãnh đạm như băng. Đế hỏi đi mấy lần, nàng vẫn không đáp một câu. Thế là Hoàng đế lệnh cung nhân biết ăn nói, truyền dụ lại ý mệnh, thì Hương phi đột nhiên xúc động, rút trong tay áo có đoản dao, muốn giết Hoàng đế. Cung nhân kinh hãi, hô lên, thế là cả mấy người đến đoạt dao đi. Hương phi nói rằng:"Ngươi chớ cần lo! Ở trong áo ta có đến 10 con dao, các ngươi tha hồ mà đoạt lấy! Nếu như ngươi dám bức ép ta, ta sẽ tự đâm vào mình, để xem ngươi làm sao!". Hoàng đế không biết làm thế nào, ngồi kiệu nhỏ đi ra, hi vọng về lâu ngày nàng sẽ quen. Lệnh cung nhân giám thị chặt chẽ. Lại nghe nàng nhớ đến cố hương, nên mệnh làm một cái chợ và nhà thờ bên ngoài chỗ nàng ở, kiểu Tây Vực, hi vọng an ủi nàng.

Khi mẹ của Hoàng đế là Nữu Hỗ Lộc thị, người tuổi đã cao, nghe đến chuyện lạ thì hỏi vấn, thì nói:"Cái ngữ ấy không tự khuất phục, thì nên giết đi, hoặc là gửi về chỗ cũ". Hoàng đế do dự, không đành lòng. Khi đến kỳ tế, Hoàng đế phải Trai giới, Nữu Hỗ Lộc thị biết thì liền triệu cung nhân dẫn Hương phi đến Từ Ninh cung hỏi chuyện. Khi biết nàng ý chí bất khuất, lệnh cung nhân đem đi thắt cổ. Khi đó Hoàng đế còn ở đàn Trai giới, nghe cung nhân báo thì hốt hoảng quay về, nhưng khi đến ấy thì Hương phi đã tắc thở.

.

Hồi vương phi cơ thể toát mùi hương kỳ lạ, hiệu Hương phi, là danh quốc sắc. Cao Tông sớm nghe tiếng, năm Mậu Dần triều Càn Long, trải qua chinh phạt đất Hồi, triệu kiến tướng quân Triệu Huệ tận lực truy xét. Triệu Huệ vâng mệnh, sang năm Kỷ Mão, đất Hồi Cương được bình, quả nhiên bắt được người đẹp.

Hương phi được đưa đến kinh sư, mệnh dọn sang Tây uyển, Phi vẫn thản nhiên không nói gì. Mỗi khi Cao Tông đến hỏi chuyện, trăm câu hỏi chẳng được một lần đáp, nên lệnh hầu gái thay mình thuyết phục, thì Phi từ trong ống tay lôi ra con dao trắng, khẳng khái nói:「"Nước mất nhà tan, ý chết sớm quyết. Dẫu cái chết này vô ích, ta cũng một mực làm vì Cố chúa. Nay ngươi dám nhục mạ ta, thì xem ta chết!"」. Cung hầu cả kinh, thúc giục cả đám người ngăn cản, đoạt dao từ tay Phi. Thế mà Phi thản nhiên cười lạnh:「"Ở trong áo ta có đến 10 con dao! Nếu như ngươi dám bức ép ta, ta sẽ tự đâm vào mình"」. Cung hầu bất đắc dĩ, tấu lại mọi chuyện, Cao Tông đành phải thôi ép buộc. Nhưng mệnh cho người bên cạnh ngày đêm chăm nom, phòng để tự sát, hòng làm Phi vơi đi ý niệm thâm thù, lấy lòng mỹ nhân. Sau Cao Tông đem Phi ở bên ngoài, phỏng kiến trúc Tây Vực mà xây nhà thờ Hồi giáo cùng các hiệu buôn.

Thái hậu nghe chuyện lạ, vì sợ Cao Tông chìm đắm, nên hướng về Tây uyển mà nói:「"Cái ngữ ấy không tự khuất phục, thì nên giết đi, hoặc là gửi về chỗ cũ"」. Cao Tông không nghe. Một năm nọ, khi đến chuyển trời Đông chí, Thái hậu biết Cao Tông phải xuất cung nhập Tế đàn tĩnh trai giới, nên cho triệu Phi đến Từ Ninh cung, lại sai đóng chặt cửa cung, dặn:「"Khi Hoàng đế đến, không cho vào!"」. Sau đó quay ra hỏi Phi rằng:「"Ngươi không chịu khuất chí, rốt cục muốn tính toán điều gì?"」. Phi đáp:「"Chỉ nguyện chết"」. Thái hậu hỏi:「"Nay ta ban cho ngươi toại ý, có chịu chăng?!"」. Phi lạy tạ, đáp lại:「"Thiếp nguyên ý trả thù. Nay có cơ hội về với Cố chúa, hà cớ gì chần chừ?!"」.

Khi Cao Tông nghe tin, vội sai người đưa mình đến Từ Ninh cung, nhưng gặp cửa cung đã bị đóng chặt, khóc rống ngoài cửa. Giây lát, cửa mở, nhưng Phi đã tắt thở, mà mùi thơm lạ lùng không tiêu tan, mặt hãy còn mỉm cười. Lấy lễ Phi vị hạ táng. Người Tường Phù là Chu Tinh Dự có giấu một bức vẽ Hương phi, mặc đồ người Mãn, tư thái rất đẹp động lòng. Cao Tông mặc nhung trang đeo Bội kiếm, cưỡi ngựa uy mãnh. Hương phi cầm trong tay 3 cái mũi tên, tựa muốn dâng cho Cao Tông. Bức vẽ tả lại cảnh cả hai đi tái ngoại.